رشته داروسازی جزو سه رشته تاپ گرایش تجربی می باشد ( و شاید پول ساز ترین آن ها ) آرزوی اکثر دانش‌آموزان، قبولی در رشته‌های محبوب و پر درآمد دانشگاه است. داوطلبانی که در کنکور علوم تجربی شرکت می‌کنند به دنبال قبولی در سه رشته پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی هستند. رشته داروسازی را می‌توان از پرطرفدارترین رشته‌های دانشگاهی دانست که از درآمد بسیار بالایی برخوردار است. دانشجویان این رشته پس از فارغ‌التحصیلی در مکان‌هایی مانند بیمارستان‌ها، داروخانه‌ها و کلینیک‌ها فعالیت می‌کنند.ح
یکی از مهم‌ترین نکاتی که دانش‌آموزان برای قبولی باید به آن توجه کنند مطالعه درس شیمی است. ضریب کنکور این درس بسیار بالا است. دانش‌آموزان و داوطلبان کنکور برای قبولی در داروسازی باید به این درس توجه زیادی داشته باشند. ما در این مطلب، رشته داروسازی و دوره‌های آن را به طور کامل توضیح می‌دهیم سپس رتبه‌های لازم برای قبولی آن در دانشگاه را معرفی می‌کنیم.
رشته داروسازی
معرفی رشته داروسازی: پردرآمدترین رشته گروه تجربی
دانشجویان رشته داروسازی در طول دوران تحصیل با دارو و مکانیسم اثر آن آشنا می‌شوند. آن‌ها وضعیت و تاثیر دارو را در بدن انسان و موجودات زنده مطالعه می‌کنند و برای حل بحران‌های مربوط به دارو آموزش می‌بینند. یکی دیگر از مواردی که دانشجویان در این دوره آموزش می‌بینند فرموله کردن ماده است. این بدین معنی است که دانشجویان در این دوره تبدیل ماده به قرص، کپسول و شربت را آموزش می‌بینند.
دوره تحصیل رشته داروسازی در دانشگاه
داروسازی در حالت کلی در یک دوره ۶ ساله یا پنج و نیم ساله به دانشجویان ارائه می‌شود. دانشجویان این رشته باید دو بازه زمانی متفاوت را در دانشگاه سپری کنند:
- بازه زمانی ۲ ساله: علوم پایه
- بازه زمانی ۴ ساله: دروس تخصصی و کارآموزی
دوره علوم پایه
این دوره به صورت ۲ ساله به دانشجویان رشته داروسازی ارائه می‌شود. دانشجویان در این دوره مفاهیم پایه را آموزش می‌بینند. دروسی که در این دوره دانشجویان باید آن را مطالعه کنند عبارتند از:
- بیولوژی نظری
- تشریح
- آمار حیاتی
- شیمی تجزیه
- انگل‌شناسی
- ریاضیات پایه و مقدمات آمار
- آناتومی
- شیمی آلی
- میکروب و ایمنی‌شناسی
- شیمی عمومی
- فیزیولوژی
- بیوشیمی
- اصول خدمات بهداشتی
- میکروب‌شناسی نظری
- میکروب‌شناسی عملی
- قارچ‌شناسی
- ایمونولوژی
- کامپیوتر
- کمک‌های اولیه
دانشجویان در طول دو سال دوره تحصیلی تمامی مفاهیم پایه را آموزش می‌بینند. آن‌ها پس از گذراندن این دو سال در یک آزمون علوم پایه داروسازی شرکت می‌کنند. قبولی در این آزمون مجوز ورود به دروس اصلی و تخصصی است. این آزمون هر سال در دو بازه زمانی متفاوت برگزار می‌شود و دانشجویان می‌توانند در آن شرکت کنند.
دروس تخصصی و کارآموزی دانشجویان
دانشجویان پس از گذراندن دوره علوم پایه وارد دوره تخصصی می‌شوند. این دوره به صورت ۴ ساله ارائه می‌شود. دانشجویان در این دوره، کارآموزی خود را نیز سپری می‌کنند. دروس تخصصی زیر در این دوره به دانشجویان ارائه می‌شود:
- گیاه‌شناسی دارویی
- مدیریت در داروسازی
- کارآموزی داروخانه
- کارآموزی صنعت
- شیمی دارویی
- درمان‌شناسی
- فیزیکال فارماسی
- داروسازی صنعتی
- سم‌شناسی
- مقدمات داروسازی
- مواد خوراکی نظری
- فرآورده‌های دارویی بیولوژیکی
- فارماکولوژی
- روشهای دستگاهی
- مواد خوراکی نظری
- زبان تخصصی
- اطلاعات دارویی
- اشکال دارویی
- تغذیه و رژیم‌‌درمانی
- بیوفارماسی
- مقدمات داروسازی
- روشهای دستگاهی
- مفردات پزشکی
- کنترل میکروبی دارویی
- تغذیه و رژیم درمانی
دوره یا طرح اجباری
دانشجویان پس از گذراندن دوره ۶ ساله مانند رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی باید یک طرح اجباری سپری کنند. این دوره در مناطق محروم کشور سپری می‌شود و مانند پزشکی و دندانپزشکی از حقوق مناسبی برخوردار است. دانشجویان بعد از اتمام این دوره عمومی می‌توانند وارد دوره تخصصی شوند.
گرایش‌های تخصصی رشته داروسازی
دانشجویان پس از اتمام دوران ۶ ساله عمومی می‌توانند وارد دوره تخصص شوند. اکثر دروس این دوره مربوط به پایان‌نامه و دروس تخصصی است. گرایش‌های تخصصی رشته داروسازی عبارت‌اند از:
- شیمی دارویی (Pharmaceutical Chemistry)
- فارماکوگنوزی (Pharmacognosy)
- سم‌شناسی (Toxicology)
- داروشناسی (Pharmacology)
- فارماسیوتیکس (Pharmaceutics)
- داروسازی بالینی (Clinical Pharmacy)
- بیوتکنولوژی دارویی (Pharmaceutical Biotechnology)
- داروسازی هسته‌ای یا رادیوفارماسی (Nuclear Pharmacy)
- اقتصاد و مدیریت دارو (Pharmaceutical Administration and Pharmacoeconomics)
- نانوفناوری دارویی (Pharmaceutical Nanotechnology)
- کنترل دارو (Control of Pharmaceuticals)
شیمی دارویی (Pharmaceutical Chemistry)
شیمی دارویی یکی از رشته‌های تخصصی رشته داروسازی است. دانشجویانی که در این تخصص تحصیل می‌کنند به خوبی با دانش شیمی و شیمی آلی آشنا می‌شوند. آن‌ها با ساختار شیمیایی داروها آشنا می‌شوند و با توجه به فعالیت‌های بدن انسان داروهای موثر تولید می‌کنند. دانشجویان این رشته تخصصی در طول دوران تحصیل با ابزارهای پیشرفته آزمایشگاهی و دستگاه‌های آنالیز داروها آشنا می‌شوند. این رشته در قالب دوره‌های آموزشی – پژوهشی به دانشجویان ارائه می‌شود.
فارماکوگنوزی (Pharmacognosy)
فارماکوگنوزی یکی از رشته‌های تخصصی داروسازی است. هدف این رشته تربیت متخصصین توانمند و آگاه به خواص موارد دارویی با منشا طبیعی به خصوص گیاهان دارویی است. فارماکوگنوزی در قالب دوره‌های آموزشی – پژوهشی به دانشجویان ارائه می‌شود. دانشجویان در این دوره با گیاهان دارویی کشور و شرایط خاص مورد نیاز برای رشد گونه‌های خاص آشنا می‌شوند. دوره فارماکوگنوزی به دانشجویان استخراج و شناسایی مواد موثر در گیاهان را آموزش می‌دهد.
سم‌شناسی (Toxicology)
دانشجویان در این دوره با عناصر و ترکیبات سمی غیر دارویی آشنا می‌شوند. رشته سم‌شناسی به دانشجویان مسمومیت‌های ناشی از ترکیبات دارویی را آموزش می‌دهد.
داروشناسی (Pharmacology)
داروشناسی نیز یکی دیگر از رشته‌های تخصصی داروسازی است که اهمیت بسیار زیادی دارد. این رشته اثرات و عوارض داروها را بررسی می‌کند. دانشجویان این رشته از دانش بالایی در رابطه با داروها، مکانیسم اثر، عوارض و تداخلات احتمالی اثرات داروهای مختلف برخوردار هستند.
فارماسیوتیکس (Pharmaceutics)
فارماسیوتیکس یا داروسازی یکی دیگر از رشته‌های تخصصی داروسازی است که هدف تبدیل مواد دارویی به شکل داروی مناسب برای بدن انسان را دارد. این رشته به دانشجویان آموزش می‌دهد تا چگونه داروهای مناسب برای بدن انسان تولید می‌شود.
داروسازی بالینی (Clinical Pharmacy)
داروسازی بالینی به صورت تخصصی بالینی به دانشجویان ارائه می‌شود. دستیاران داروسازی بالینی باید دروس مرتبط با پزشکی را در قالب یک دوره ۲ ساله در بیمارستان‌ها آموزش ببینند. دانشجویان فارغ‌التحصیل این رشته مشاوران مناسبی برای پزشکان و اعضای تیم درمان هستند.
بیوتکنولوژی دارویی (Pharmaceutical Biotechnology)
این رشته از جمله دوره‌های تخصصی در کشور است. این دوره تخصصی هدف کسب دانش و مهارت لازم برای بهره‌برداری از علوم سلولی- مولکولی، میکروبیولوژی و ژنتیک جهت ساخت و تولید انبوه مواد موثره دارویی را دارد.
داروسازی هسته‌ای یا رادیوفارماسی (Nuclear Pharmacy)
این دوره تخصصی توسط دانشکده داروسازی تهران و با همکاری سازمان انرژی اتمی به دانشجویان ارائه می‌شود. داروسازی هسته‌ای یا رادیوفارماسی به دانشجویان کار با رادیوداروها، روشهای شناسایی و سنجش داروها، روش تولید رادیوداروها و کاربرد رادیوداروها در تشخیص، درمان یا پیشگیری از بیماری‌ها را آموزش می‌دهد.
نانوفناوری دارویی (Pharmaceutical Nanotechnology)
این رشته با هدف تربیت متخصصین کارآمد در زمینه عرضه نانوفناوری طراحی شده است. نانوفناوری دارویی مباحثی مانند بیولوژی سلولی مولکولی پیشرفته، نانوبیو مواد و … را به دانشجویان آموزش می‌دهد.
اقتصاد و مدیریت دارو (Pharmaceutical Administration and Pharmacoeconomics)
اقتصاد و مدیریت دارو با کمک اساتید دانشکده داروسازی شهید بهشتی تاسیس شده است. این رشته توسط دانشکده داروسازی شهید بهشتی و دانشکده داروسازی تهران به دانشجویان ارائه می‌شود.
کنترل دارو (Control of Pharmaceuticals)
کنترل دارو با هدف تربیت متخصصین کارآمد در زمینه کنترل کیفیت انواع مواد اولیه طراحی شده است. این رشته به دانشجویان مباحث زیر را آموزش می‌دهد:
- کنترل میکروبی داروها
- کنترل کیفیت زیست داروها
- ایمنی دارو
- کنترل فیزیکوشیمیایی پیشرفته مواد
- کنترل فرآورده‌های دارویی
- طراحی و معتبرسازی روش‌ها
- طراحی تجهیزات آنالیز
- کینتیک شیمیایی
موقعیت‌های شغلی رشته داروسازی
دانشجویان این رشته پس از فارغ‌التحصیلی می‌توانند در موقعیت‌های شغلی زیر فعالیت کنند:
- مسئول فنی در داروخانه‌های شهری
- مسئول فنی در داروخانه‌های بیمارستان‌ها
- مشاوران دارویی پزشکان، پرستاران و بیماران در داروخانه‌های شهری و بیمارستان‌ها
- ارائه اطلاعات صحیح به پزشک و بیمار
- ارائه خدمات دارویی به بیماران
- نقش مدیریتی در سازمان‌ها و موسسات مرتبط با توزیع دارو
- کنترل دارو در کارخانه های داروسازی
- فعالیت در بخشهای پژوهشی شامل مراکز تحقیقاتی و همچنین آزمایشگاه‌های تحقیق و توسعه داروسازی
بازار کار و درآمد رشته داروسازی
اکثر دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی در این رشته، شغل مناسبی پیدا می‌کنند. این رشته درآمد بسیار مناسبی دارد و دانشجویان می‌توانند جایگاه مناسبی نیز در جامعه داشته باشند. شرکت های دارویی بسیاری در کشورمان در حال تاسیس می باشند یا در حال فعالیت هستند ، لذا آینده رشته داروسازی بسیار درخشان می باشد. همچنین از نظر درآمد و امکان ارتقای شغلی مسیر هموارتری در رشته داروسازی نسبت به بقیه رشته ها وجود دارد.
دانشگاه‌های برتر ایران برای تحصیل در رشته داروسازی
- دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
- دانشگاه علوم پزشکی تبریز
- دانشگاه علوم پزشکی البرز – کرج
- دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور – اهواز
- دانشگاه علوم پزشکی بقیه اله (عج) – تهران
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی – تهران
- دانشگاه علوم پزشکی لرستان – خرم آباد
- دانشگاه علوم پزشکی همدان
- دانشگاه علوم پزشکی گیلان – رشت
- دانشگاه علوم پزشکی مازندران – ساری
- دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
- دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس
- دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی زابل
- دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
- دانشگاه علوم پزشکی مشهد
- دانشگاه علوم پزشکی زنجان
- دانشگاه علوم پزشکی شیراز
- دانشگاه علوم پزشکی کرمان
- دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
- دانشگاه علوم پزشکی یزد
دانشگاه‌های برتر برای تحصیل رشته داروسازی در خارج از کشور
- University of Oxford
- Harvard University
- University of Toronto
- University of California
- University of Cambridge
- National University of Singapore
- Yale University
- Leiden University
- The University of Tokyo
